Już po raz 22. mogliśmy się spotkać na Międzypowiatowym Przeglądzie Tradycyjnych Kolęd i Pastorałek organizowanym przez Gminny Ośrodek Kultury w Modliborzycach, Starostwo Powiatowe w Janowie Lubelskim i Urząd Miejski w Modliborzycach.

Pomysłodawcą tego przeglądu był pan Włodzimierz Gomółka, ówczesny dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Modliborzycach. „Celem przeglądu jest ochrona i dokumentacja autentycznego repertuaru i śpiewu ludowego kolęd i pastorałek na terenie Lubelszczyzny oraz popularyzacja tych tradycji w społeczeństwie”. W przeglądzie mogą brać udział soliści i zespoły śpiewacze (do 10 osób). Wykonawcy prezentują dwa utwory a czas prezentacji nie może przekroczyć 10 minut.

W niedzielnym przeglądzie wzięło udział 22 wykonawców: zespoły „Kocudzanki” z Kocudzy, „Piłatczanki” z Piłatki, „Janowianki” z Janowa Lubelskiego, „Lasowiaczki” z Baranowa Sandomierskiego, „Kowalanki” z Kowalina, „Kawęczynianki” z Kawęczyna, „Linowianki” z Linowa, „Stanianki” z Potoka Stanów, zespół z Samar, „Potoczanki” z Potoka Wielkiego, „Biała Łada” z Łady, „Majdaniacy” z Majdanu Obleszcze, „Borowiacy” z Branwi, „Facelia” z Wierzchowisk oraz soliści Grażyna Dolińska z Łady, Mirosław Kolasa z Szastarki, Janina Oleszek z Kocudzy, Stanisław Omiotek z Chrzanowa, Czesława Kaproń z Kawęczyna, Janina Dyjach ze Zdzisławic, Albert Bryczek z Szastarki i Stefania Suchora ze Stojeszyna. Poza konkursem zaprezentował się Zespół Śpiewaczy z GOK w Modliborzycach. Usłyszeliśmy także Ewelinę Gąskę, która wystąpiła w podwójnej roli, jako prowadząca przegląd i solistka. Ewelina zaprezentowała nam dwa utwory, które dały jej wygraną na Międzynarodowym Festiwalu Kolęd i Pastorałek w Będzinie, „Kolęda Maryi” i „Noel”.

Po głównych przesłuchaniach, kiedy komisja artystyczna udała się na naradę, czas oczekiwania umilano sobie… oczywiście wspólnym śpiewaniem. Artyści wychodzili na scenę, rozpoczynali śpiew a widownia dołączała do nich. Niezapomniane chwile. Takie niezobowiązujące, wspólne śpiewanie, płynące z serca, radosne jest niepowtarzalne i nie do zapomnienia.

Ale przegląd to jednak konkurs a ten rządzi się swoimi prawami. Komisja artystyczna w składzie: Barbara Nazarewicz, dyrektor Muzeum w Janowie Lubelskim, Andrzej Sar, regionalista, instruktor do spraw dziedzictwa kulturowego Lubelszczyzny, wicedyrektor  Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Lublinie oraz Andrzej Wojtan, redaktor naczelny Gazety Chłopskiej z dodatkiem Kultura Ludowa, podjęła decyzję. Wszystkim  biorącym udział w konkursie podziękowano równorzędnymi gratyfikacjami  w wysokości  150 zł dla każdego zespołu i 50 zł dla każdego z  solistów.

Uzasadniając taką  decyzję pan Andrzej Sar podkreślił, że założeniem przeglądu jest „wychwytywanie najpiękniejszych przejawów tradycyjnych śpiewów, które funkcjonowały, które funkcjonują i które, expressis verbis podkreślę,  chcemy, żeby funkcjonowały. Tradycja, którą wy macie(… )ilość występowania kolęd tradycyjnych, ziemia janowska ma całe mnóstwo. Mnogość reprezentatywnych przykładów bardzo tradycyjnych form, tak gatunków repertuaru jak i sposobu wykonania występuje wciąż.(…) To co wy macie, co powinniście mieć, pielęgnować i tutaj przywozić  to jest depozyt, który został wam dany przez Wasze babcie, Wasze mamy(…)Kolędy życzące, kolędy panieńskie, kolędy kawalerskie, gospodarskie, kolędy apokryficzne... Chcemy, żeby to miejsce szczególne było wyróżnikiem, że w dalszym ciągu, ktoś, kto usłyszy, że jest przegląd w Modliborzycach wiedział, że z pewnością usłyszy tutaj tradycyjną kolędę, sposób jej wykonania i w tradycyjnych strojach.”

Decyzję komisji uzasadniała także pani Barbara Nazarewicz -„Dobór repertuaru nie zawsze był zgodny z założeniami regulaminu. Bardzo serdecznie prosimy Państwa o poszukiwania kolęd ludowych, pastorałek ludowych, kantyczkowych, śpiewanych w regionalnym występowaniu. Prosimy również o zwrócenie bacznej uwagi na ubiór i strój w którym należy prezentować utwory”

Nagrodę specjalną imieniem Włodzimierza Gomółki, ufundowaną przez jego przyjaciół z PSL otrzymały  zespoły: „Linowianki”, Zespół Śpiewaczy z GOK w Modliborzycach i „Facelia” z Wierzchowisk. „Facelia”  otrzymała także nagrodę specjalną ufundowana przez Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim za jedną z dwóch, zaśpiewanych na przeglądzie, kolęd życzących, „Hej w rogu stołu kalinowego”.

Nagrody i gratyfikacje wręczali: burmistrz Modliborzyc Witold Kowalik, przewodniczący rady miejskiej Adam Kapusta, wicestarosta powiatu janowskiego Michał Komacki, wiceprzewodniczący rady powiatu janowskiego, Andrzej  Ciupak oraz przedstawiciele fundatorów narody specjalnej im. Włodzimierza Gomółki: Marek Grzyb i Agnieszka Kędziora.

Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Modliborzycach, pan Andrzej Rząd, podsumowując XXII Miedzypowiatowy Przegląd Tradycyjnych  Kolęd i Pastorałek przypomniał słowa profesora Jana Adamowskiego, który mówił, że „jest w Modliborzycach jeden z niewielu przeglądów na terenie województwa lubelskiego, który w takim bogactwie oddaje tradycje śpiewu ludowego tradycyjnego, śpiewu ludowego tych terenów.”  Z dorobku przeglądu korzystali autorzy Interaktywnej Szopki stojącej na rynku Modliborzyc. GOK w Modliborzycach udostępnił kilkanaście nagrań zarejestrowanych podczas poprzednich edycji przeglądu i tych właśnie, tradycyjnych kolęd i pastorałek charakterystycznych dla naszego regionu, mogliśmy słuchać  z szopki w sezonie 2018/2019.

Przegląd dobiegł końca a my przypomnijmy sobie życzenia, jakie złożył wszystkim Andrzej Sar – „Ile liści na kapuście, ile ludzi na odpuście, ile panien do zamęścia byście mieli tyle szczęścia, daj Wam Boże na cały rok.” I my też tego sobie i Wam życzymy i z niecierpliwością czekamy na kolejne takie spotkanie już za rok.

Relację filmową i zdjęcia z przeglądu możecie Państwo obejrzeć na naszym facebooku Modliborzyce - miasto i gmina, zapraszamy.

foto: Alina Boś, GOK Modliborzyce, Iwona Mańka, tekst: Iwona Mańka

.