12 lipca 2022 r. w Osówku, gmina Potok Wielki, odbyły się wojewódzkie obchody „Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej”.
Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej został ustanowiony przez Sejm RP 29 września 2017 r. w hołdzie mieszkańców polskich wsi „za ich patriotyczną postawę w czasie II wojny światowej – za pomoc udzielaną uciekinierom, osobom ukrywającym się przed prześladowaniami i wysiedlanym, walkę w oddziałach partyzanckich, za żywienie mieszkańców miast i żołnierzy podziemnego państwa polskiego”.
Data obchodów jest symboliczna i nawiązuje do pacyfikacji wsi Michniów w województwie świętokrzyskim, której dokonali niemieccy okupanci. Mordując wówczas 200 osób i paląc doszczętnie wieś.
W wydarzeniu organizowanym przez: Marszałka Województwa Lubelskiego, Wojewodę Lubelskiego, Starostę Janowskiego oraz Wójta Potok Wielki wzięli udział m.in. przedstawiciele władz wojewódzkich, samorządowych, delegacje szkół i instytucji, kombatanci oraz mieszkańcy okolicznych miejscowości.
Obchody rozpoczęła msza św. polowa w intencji pomordowanych i zmarłych w wyniku działań wojennych. Liturgii przewodniczył sekretarz biskupa sandomierskiego ks. Wojciech Kania. Po niej nastąpiło odegranie hymnu państwowego, wystąpienia okolicznościowe, apel pamięci, salwa honorowa oraz złożenie wińców pod pomnikiem pomordowanych podczas pacyfikacji Osówka 29 września 1942 roku.
W uroczystości uczestniczyła delegacja Gminy Modliborzyce na czele z Burmistrzem Modliborzyc Witoldem Kowalikiem oraz Przewodniczącym Rady Miejskiej w Modliborzycach - Adamem Kapustą i Sekretarz Gminy Modliborzyce - Marzeną Dolecką-Jocek. W skład pocztu sztandarowego weszli: Iwona Wieleba, Karolina Chorębała i Daniel Ożóg.
Przed głównymi uroczystościami w Osówku delegacje m.in.: gminy Modliborzyce, powiatu janowskiego, organizatorów obchodów Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej złożyły wieniec po pomnikiem ofiar pacyfikacji wsi Kalenne 2 października 1942 r.
Wieś polska mimo grożących represji i prześladowań wykazywała się patriotyczną postawą przez cały okres II wojny światowej. Jej mieszkańcy wchodzili w skład wielu ugrupowań konspiracyjnych. Wieś żywiła mieszkańców miast i oddziały partyzanckie, udzieliła schronienia Polakom wysiedlonym ze swoich siedzib przez okupanta, przechowywała ukrywających się Żydów. Za tą patriotyczną postawę zapłaciła ogromną cenę. W czasie wojny Niemcy i ich kolaboranci, w latach 1942-1945, spacyfikowali ponad 800 wsi znajdujących się w obecnych granicach Polski, jak również wiele wiosek na Kresach Wschodnich.
Osówek to mała, śródleśna wioska położona w Lasach Janowskich. W czasie II wojny światowej jej mieszkańcy włączyli się w działalność ruchu oporu i wspierali partyzantów. W tych czasach wioska była bardzo trudno dostępna, co pomagało w ukrywaniu partyzantów przed hitlerowcami (wokół lasy i stawy). 29 września 1942 roku Niemcy dokonali pacyfikacji wioski i zamordowali 42 jej mieszkańców. Dzisiaj w miejscu mordu stoi pomnik.
